Plannen voor een medische post
Ninafri startte in 1994 met de bouw van een dispensarium in Bonkoukou, een dorp gelegen langs de asfaltweg naar Filingué, op 140 km van de hoofdstad Niamey. Bonkoukou ligt centraal ten opzichte van een groot aantal dorpen. Iedere zondag wordt hier een grote markt gehouden waarnaar van heinde en verre mensen afzakken. Op medisch vlak staat Bonkoukou in voor een bevolking van 30.000 inwoners.
Wij namen contact op met het Nigereese ” Ministère de la Santé” en bespraken welke voorzieningen volgens het ambitieus Ministerieel Plan 2000, een studie uitgewerkt door een Zwitsers onderzoeksteam, werden gepland voor Bonkoukou.
De te voorziene uitbreidingen werden onder de loep genomen. Behalve aan een verbeterd dispensarium, was er nood aan een materniteit, een labo , een ruimte voor vaccinaties en postnataal onderzoek, ziekenkamers, een keuken en een logement voor de vroedvrouw.
Vervolgens stelden we de bestaande type-plannen voor Bonkoukou in vraag. De gebouwen zouden worden geconstrueerd uit metselwerk in betonblokken, daken in zinken golfplaten, houten zolderingen en deuren, en de nodige elektrische toestellen voor de koeling van de lokalen.Met de nodige moeite konden we uiteindelijk het Ministerie overtuigen om af te stappen van deze “moderne” bouwtechniek bij gebrek aan elektriciteit in Bonkoukou. Het koelen van de kamers met een dieselgroep zou onbetaalbaar zijn. Er werd ons schoorvoetend toelating gegeven de gebouwen op te trekken in de oude, enigszins in onbruik geraakte lokale bouwtechniek, ‘banco’.
Banco zijn zelfgemaakte zongedroogde ‘modderstenen’ van klei vermengd met stro.
Het voordeel van deze traditionele bouwwijze is dat enerzijds geen hout van de zeldzame bomen nodig is (alle daken worden uitgevoerd in drukbogen en gewelven), en dat anderzijds door de zware bouwstructuur (muren tot 80cm dikte) een thermische massa wordt gecreëerd, waardoor de gebouwen inwendig koel blijven aanvoelen bij buitentemperaturen tot 50°C.
De Nigereese staat en Ninafri stelden een “Protocol d’accord” op waarbij Ninafri zich engageerde in te staan voor de renovatie van de bestaande infrastructuur, en het optrekken van nieuwe gebouwen. De Nigereese staat verklaarde zich bereid personeel te voorzien van zodra het complex in uitbating zou gaan.
We maakten een uitgebreid dossier op en legden dit voor aan de Belgische Staat (toen nog ABOS). Ninafri verkreeg een toelage van € 400.000.
De uitwerking
Een Nigereese antenne van de Canadese organisatie “Construction sans bois”, die de Banco bouwstijl worldwide promoot, stelde twee architecten ter beschikking: de Canadese Marieline Uhde en Peter Tunley, een Brit. Zij leidden de lokale bevolking op tot volwaardige metsers. Gedurende drie jaar werd er gebouwd (van 1994 tot 1997).
De 80cm dikke muren en 60cm dikke gewelf- en koepeldaken maken het binnen 5°C koeler dan buiten, zodat er geen energie dient gestopt in koelgroepen. Bovendien is elk gewelf en elke koepel voorzien van een metalen luik waardoor een schouweffect verkregen wordt en natuurlijke luchtstroming vanuit de lage ramen extra verkoeling brengt. Dit werkt erg efficiënt.
Salifou Souleymane een lokale ingenieur-aannemer construeerde alle metaalwerk voor het centrum zoals ramen, deuren, tafels, stoelen, bedden, onderzoektafels etc. Op deze wijze werd uiteindelijk ons ganse centrum gebouwd door de lokale bevolking.
Bonkoukou werkt
Sinds einde 1998 is het centrum in Bonkoukou operationeel. Het wordt integraal gerund door lokaal personeel: een hoofdverpleger, een vroedvrouw, een verpleegster en een laborant, betaald door de Nigereese staat.
Via betalende geneeskunde (€ 1,50 per consultatie) kan de stock medicamenten op peil gehouden worden.
De overige werkingskosten (€ 330 per maand), het salaris van onderhoudsman Gado (€ 70 per maand) en het onderhoud van de gebouwen ( € 2.500 op jaarbasis) worden voorlopig nog gedragen door Ninafri. In 2009 werd in samenspraak met het beheerscomité van Bonkoukou besloten de vaste steun over drie jaar af te bouwen.
Het onderhoud van de gebouwen bestaat voornamelijk uit een jaarlijks aan te brengen kleilaag op de daken voor de waterdichting en het cementeren van de westgevels tegen erosie.
Het inwendige onderhoud zoals schilderwerken en allerhande kleine herstellingen nemen zij voor eigen rekening.
Maandelijks ontvangen wij per mail een overzicht van de resultaten van de werking en van de gemaakte kosten.
Bonkoukou werkende houden
Initieel werd het centrum voorzien van een dieselgroep om ’s nachts te kunnen voorzien in verlichting bij bevallingen en dringende ingrepen. In 2004-2005 werd overgeschakeld op zonne-energie. Omdat er teveel problemen waren met de batterijen voor de zonne-panelen werd in 2008 overgeschakelt op electriciteit via het net. De zonnepanelen dienen nu als back-up maar er wordt naar een oplossing gezocht om het zonne-energie net opnieuw te optimaliseren.
In 2006 schonk Ninafri een ambulance (Toyota Tercel 4×4)
Recente bijdragen van Ninafri:
- aankoop van een vaccinatiefrigo op zonne-energie;
- opleiding van matrones: “oudere” vrouwen van de omliggende dorpen die een cursus eerste hulp krijgen en een doos met basismedicamenten. Deze matrones staan ook in voor de verwijzing van zieken en zwangere vrouwen naar Bonkoukou. Gezien het analfabetisme bestaat een dergelijke cursus uit in plastic gebonden tekenboeken, die niet goedkoop zijn maar wel zeer degelijk.
Dit centrum is een juweeltje in het dorre Niger en ontving inmiddels al tweemaal de prijs ‘Palme d’Or’ als best werkende en best onderhouden CSI (Centre de Santé Integrée) van Niger
Water-windmolens en groentetuinen Marakou en Diguina
Juist na de oplevering van het gezondheidscentrum te Bonkoukou in 1998 werd ook gestart met twee irrigatieprojecten in naburige dorpen; Marakou en Diguina.
Dit gebeurde in samenspraak met dhr Salifou Souleymane en de lokale vrouwengroepen. Deze tuinen zijn omheind en voorzien van een waterput met windmolen en reservoir (puits, éolienne et château). Zo hoeven de vrouwen niet meer elke dag kilometers te lopen om het nodige water aan te dragen voor irrigatie en consumptie.
Na oplevering werden deze tuinen overgedragen aan het lokale beheerscomité.
Omdat water in de woestijn macht betekent, is het belangrijk dat het project ook op sociaal gebied begeleid wordt. Er werden contracten opgesteld met daarin de duidelijke afspraak dat alle families samen eigenaar worden van het project, en zeker niet één individu of één familie. Een beheerscomité werd opgericht en zal instaan voor het onderhoud van de volledige installatie. Omdat een synergie tussen watergebruik, hygiene en sanitatie absoluut noodzakelijk is, werden er sensibiliseringscampagnes georganiseerd.
Water en sanitatieproject gezondheidscentrum Bonkoukou
Waterproject- sanitatie Bonkoukou (Niger 13°58′ N – 3°12′ E)
In dit dorp op 140km ten noorden van de hoofdstad Niamey diende het beheerscomité van het CSI (Centre de Santé Integré) in december 2007 een aanvraag in om volgend project te financieren:
Project: Waterboring met pomp en bijhorende installatie – renovatie van de bestaande sanitaire installaties.
Het doel is om een waterboring te realiseren naar 100 m diepte, een bijhorende pomp te plaatsen en de bestaande sanitaire voorzieningen te vernieuwen. Ninafri bouwde het CSI (centre de santé intégré) midden jaren 90. Op de site zelf was alleen een handwaterpomp ter beschikking. Voor het gezondheidscentrum zelf is het personeel van het centrum afhankelijk van een boring die zich buiten de site bevindt. Deze boring levert echter geen zuiver water en bovendien is er onvoldoende debiet door het toenemende succes van het centrum. Dit maakt dat er op dit ogenblik geen water (vaste lijn) aanwezig is in het dispensarium, nog in de materniteit en het labo.
Het hoeft geen betoog dat de werking van het centrum zwaar te lijden heeft onder het gebrek aan veilig water. Vandaar de dringende oproep van het Comité de Gestion van het centrum om een boring op de site te realiseren.
Objectief:
- het realiseren van een waterboring met bijhorende pomp om het centrum van veilig water te voorzien
- het plaatsen van alle nodige aansluitingen. (naar watertoren en in het dispensarium zelf)
- via het “comité de gestion” een onderhoudsplan opstellen voor de ganse installatie
- de bestaande sanitaire installatie van het gehele gezondheidscentrum renoveren
Te verwachten resultaat:
Het lijkt ons onontbeerlijk dat een gezondheidscentrum over veilig water kan beschikken. Het gaat hier niet enkel over de noodzaak van zuiver water, maar elk CSI heeft ook een voorbeeld functie ivm hygiëne en sanitatie. Er worden dan ook geregeld sensibiliserings cursussen rond dit onderwerp gegeven.Het te verwachten resultaat ligt dus voor de hand: een aanzienlijke verbetering van de gezondheidstoetand van de mensen van Bonkoukou en de omliggende dorpen. Niet enkel door het te beschikken over veilig drinkwater, maar zeker voor de verzorging van de patiënten van het CSI.
De doelgroep:
1. Gemiddeld worden op maandbasis zo’n 2050 mensen in het centrum ontvangen en behandeld, inclusief hun begeleiders. Deze blijven gemiddeld enkele dagen. Dit voor consultaties, observaties, bevallingen, vaccinaties, prenatale en postnatale behandelingen, gezinsplanning, seminaries, opleidingen. Tevens brengen patiënten steeds minstens één familielid mee om hen gezelschap te houden.
2. Het personeel van het centrum ; zo’n 30 personen, hun gezinnen inclusief.
3. Niet alleen alle mensen die in het centrum werken, maar ook alle mensen woonachtig in de zeer directe omgeving van het centrum in Bonkoukou zelf; zo’n 500 personen
4. Indirect worden alle mensen die afhangen van het gezondheidscentrum in de grote omgeving van Bonkoukou bereikt: zo’n 35.000 mensen.
Tevens werd beslist om te onderzoeken of de naburige openbare school op de nieuwe boring aangesloten kan worden. Dit maakt momenteel geen deel uit van het huidige dossier, maar zit wel in de onderzoekingsfase.
Geplande activiteiten
- Het realiseren van een waterboring op een diepte van 100m
- Het plaatsen van een pomp die een debiet levert van 5m³ per dag
- Een watertoren die de verschillende gebouwen van het centrum bevoorraad werd in het verleden al gebouwd maar wordt volledig gerenoveerd
- De twee bestaande sanitaire blokken worden grondig gerenoveerd
Economisch: Omdat het water voor iedereen gratis is in het centrum zijn er geen economische aspecten aan het project verbonden. Voor het onderhoud van de installatie en het verbruik van de benodigde electriciteit voor het aandrijven van de pomp moet het centrum zelf instaan.
Werkmethode
- Aanvraag voor subsidiëring door het comité de gestion.
- Voorstudie (reeds uitgevoerd)
- Toelatingen overheid (MSP: Ministère de la Santé Publique)
- Toelating van de lokale overheden
- Correspondentie met DONG (Direction de ong’s)
- DGI (Direction Géneral des Impots)
- DGD (Direction Géneral des Douanes)
- Gouverneur, Burgemeester….(in voorbereiding)
Opstellen van de contracten en engagementen o.a. een “protocole d’accord” met het comité de gestion (gedeeltelijk uitgevoerd).
Realiseren van de boring
Plaatsen van de pomp, aansluiting op het electriciteitsnetwerk dat recentelijk aangelegd werd door de overheid.
Tijdslijn
Het project wordt gerealiseerd in twee fasen; de effectieve boring en de installatie van de randinstallaties en/of renovatie ervan.
In augustus 2008 werden de contracten getekend met de aannemers; de boring naar 105mtr met hydraustatisch niveau van 9mtr gebeurden in september – oktober 2008.
De rest van de werkzaamheden startten in 2009. Het project liep verscheidene vertragingen op door problemen van uitéénlopende aard.
De pomp werd geïnstalleerd midden 2009, met het onmiddellijke resultaat van zuiver water voor het gehele centrum. De afwerking van het project zit nu in zijn eindfase en wordt verwacht tegen juli 2010.
Ninafri 